Skip to main content

SAHBAWN SIAM DAN (HOW TO MAKE SOAP) - Tluangtea Fanai

  

Thlai hriak ah hian ei chi leh ei loh chi a awm a, ei loh chi chu  sahbawn siam nan an hmang thin a ni. Thil hriak awm pangngaia a awma a khal chuan thau (fat) an ti a. Eg. ghee, palm, fatty, etc. Hriak a awm pangngaia a awm a a tui ril chuan OIL an ti. Eg. castrol, rice brand oil, etc.

MATERIALS FOR N.E.O (Non Edible Oil) SOAP MAKING:

1.Boiling pan
(a chhumna), 

2.Full boiling pan
(sahbawn tihthianghlimna), 

3.Stirrel(a chawhna), 

4.Mould
(a dahna kuang), 

5.Beaummeter, 

6.weighting balance
(wire with two hooks), 

7.Wire brush, 

8.Cutting machine, 

9.Stamping machine, 

10.Tray thermometer, 

11.Funnel, 

12.Sealing machine, 

13.Soap cutting wire, 

14.Card board, 

15.Caustic lye tank, 

16.Filter cloth, 

17.Rubber shoe, 

18.Rubber 
hand glove, 

19.Water tank, 

20.Bucket, etc.

RAW MATERIALS FOR SOAP MAKING:

1.Non edible oil (NEO), 

2.Caustic soda, 

3.Sodium silicate, 

4.Acid slurry(foam booster), 

5.Soap stone powder, 

6.Colour, 

7.Perfume.

OIL CHI HRANG HRANG TE:

1. FIXED OIL: He hriak hi rannung leh thlai atang te a lak ani a, sahbawn siam nana an hman ber a ni. He oil hi hmun thum ah then a ni a. Chungte chu: 

(1)Drying oil: He oil hi rawng leh varnish siam na atan an hmang ber, oil tui ril chi a ni. Eg. tung seed, soyabeen, etc. 

(2)Semi-Drying oil: He oil hi sahbawn siam nana hman ber a ni a, oil tui ril chi bawk a ni. Eg. cotton seed, castrol, etc.

(3) Non-Drying oil: Hei pawh hi sahbawn siam nan ber hman a ni. He oil hi a sakhat chi a ni. Eg. mohua, neem, coconut, etc.

2. ESSENTIAL OIL: He oil hi sahbawn siam nan a hman theih loh a, chhuan lum in a tuiril thei a ni. Eg. sandal wood, human grass, etc.

3. MINERAL OIL: He oil hi lei atanga laih chhuah/lak chhuah a ni a, Sahbawn siam nan a hman theih loh. Eg. k.oil, petrol, etc.

OIL EI LOH CHI TANGKAINA:

India ramah hian oil ei loh chi 98 vel a awm a. Kan ram hi oil ei loh chiah kan hausa em em a; tuman hmasawn nan kan hmang lem lova. Chutih lai chuan K.V.I chuan kan changkan theih nan leh hma kan sawn theih nan industry lam ah hma a rawn la ta a. Tichuan mi sang tam takin an lo beichho ta zel a, an lo changkan phah ta hle a ni. Oil awmna thingte ching uar zelin ramin a lo changkan phah ta hle a ni. Sahbawn siam nan bakah leitha ah te an hmang a, tunah pawh oil ei loh chi loh chuan sahbawn siam phal a ni lo. Hei hi K.V.I thuchhuak a ni.

SAPONIFICATION VALUE:

Oil leh caustic soda in chawhpawlhin sahbawn a siam chhuah chuan chumi in chawhpawlh tawk chu saponification a ni. Saponification value hi sahbawn kan siam turah caustic soda engzat ng kan telh dawn tih kan hriat theihna a ni. Saponification sang chuan thau a nei tlem a, saponification tlem chuan thau a nei tam thung. Saponification value hian sahbawn rit leh zang tur oil ah hian a hril thei a ni. Saponification number tel lovin sahbawn hi a siam theih loh a ni, caustic soda telh zat tur hmuhchhuahna pawimawh tak a ni.

HARDNESS NUMBER:

Sahbawn kan siam dawnin kan oil hman turte a hardness number kan hriat a ngai a. Hardness number hi oil khal zawng tehna a ni. Puansukna sahbawn siamna atan hardness number chu 263 a ni a, inbualna sahbawn siamna atana hardness number chu 275 a ni. Hei hi Dr.Data hmuhchhuah a ni. He number hi englai pawhin a pangngai reng a ni. Nimahsela kan oil hmanah coconut kan telh dawn chuan a hardness number chu 268 a ni tur a ni.

SODIUM SILICATE:

Sodium silicate hi tlak lei leh soda ash hmanga siam a ni a. Hei hi darthlalang fim angtak ani a, chu chu tui hmangin an ti tui a, silicon tha leh tha lo tehna chu Beaummeter a ni a. Beaum meter 40 atanga 50 beaum hi sahbawn siamna atan a tha tawk a ni. Sodium silicate hi chi hnih a awm a:

(1)Natural silicate leh 

(2)Alkaline silicate te an ni. 

Natural silicate hi sahbawn siam nan atha ber a, silicate hi sahbawn hlawm nghettu leh tirit tu a ni.

FILLING AGENT:

Hei hi thil pawimawh tak ani. Kan sahbawn siam titamtu leh senso (expenditure) ti tlemtu tur atana tih a ni. Sahbawn kan siam chuan telh ngei ngei tur a ni. Eg. soap stone powder, etc.

CAUSTIC SODA:

Caustic soda hi NaOH (sodium hydroxide) a ni a, Soda Ash atanga siam ani. 
Caustic soda leh oil kan chawhpawlh hian sahbawn kan siam thei a. Caustic soda hi mihring tan a hlauhawm em em a, a lawnga khawih chuan taksa pawh a ei/kang thei a ni. Sahbawn siam nana tui nen kan chawhpawlh dawn pawhin fimkhurtakin kan ti tur a ni. Caustic soda hi sahbawna bal tifaitu ber a ni.

PREPARATION OF CAUSTIC SODA:

Caustic soda hi a hlang chuan a hman theih lova tui nen chawhpawlha tih tui vek tur a ni. Hemi tui nena a in chawhpawlh hi Caustic Lye a ni. He caustic lye hi tui nen a in chawh pawlh tawk em tih en angai a, chumi en nan chuan Beammeter an hmang thin. Tui nen a in chawhpawlh tawk loh chuan oil nen a chawhpawlhin sahbawn a siam that theih loh. Chumi in chawhpawlh tawk chu 30 beam a ni tur a ni.

SOAP COLOUR:

Sahbawnah rawng (colour) kan telhin sahbawn a ti itawm a, chutiang bawkin a rawng pawh kan thlan thiam a ngai hle a ni. Kan sahbawn siam a zirin a rawng pawh kan thlan thiam angai a ni. Sahbawn rawng chi hrang hrangte chu: 

1.White: zinc oxide, tetarium dioxide hydros. 

2.Yellow: floresin yellow, soap yellow colour. 

3.Red: phodemia, cardinan red, soap red. 

4.Pink: erethrocyne. 

5.Green: chrome green,utromarine green,soap green. 

6.Blue: methyleneblue, litromarine blue.

Sahbawn rawng hi tui nen emaw oil nen emaw chawhpawlh a ngai a, a telh hmain uluk taka chawhpawlh tur a ni. Sahbawn rawng kan telh dawnin kan sahbawn chhuan kha 40 degree Celcius  vel a ni tur a ni.

PERFUME:

Sahbawn hi oil emaw fat emaw atanga siam a ni a. Oil emaw fat emaw chu a rimtui kher lova, chumi tih rimtui nan chuan perfume kan telh a ngai a ni. Perfume kan telh hian oil rimchhe tak pawhin sahbawn a ti rimtui thei a ni. Insukna sahbawnah chuan an telh meuh lo, inbualna sahbawnah an telh deuh ber. Perfume a telh chi lar zual te chu: 

1.Lemon grass, 
2.Sitromeld oil, 
3.Geronium oil, 
4.Vertihest oil, 
5.Coroway oil, 
6.Rose mary oil, 
7.Oil eucaliptus, 
8.Oil thyme. 

Perfume hi sahbawn kan siam 
dawnah(mould a kan 
ruah chhuah dawnah) telh tur a ni. Oil hi bawlhhlawh nawi leng vel leh vaivut te in a ti bawlhhlawh thin. Oil chu tin emaw bronze lam emaw tanks ah emaw barel ah emaw kan dah tha thei ang, amaherawh chu chhin tha tak a nei tur a ni. Oil chhin loha kan dah hian oxygen a luta, chumi boruak atang chuan rimchhia a insiam thin a. A rim chhiatna chhan chu tui a ken tel vang a ni. Tin, oil sawrnaah oil chhia atel avangin a rim chhe thei bawk. Sahbawn tih hi thil al leh thau emaw oil leh tui chawhpawlh chuan a siam a ni a. Sahbawn siam nan hian oil chi khat chauh an hmang ngai lova. Oil pathum emaw pa li emaw chawhpawlhin sahbawn tha tak a siam theih a ni.

SAHBAWN CHI HRANG TE:


1.MILT SOAP: Hei hi khawl hmanga siam a ni. 

2.NON-MILT SOAP: Hei hi industry te (small industry) thingtlangah te an siam hi a ni. 

Sahbawn chi hrang hrang te chu: 

1.Washing soap, 
2.Toilet soap, 
3.Liguid soap, 
4.Gelly soap, 
5.Soft soap, 
6.Megrigated soap.

OIL CHART:
Sl no.
Oil names       
Hardness Number
Saponification Number
             1.
castrol
108
180
             2.
coconut
333.2
250
               3.  
Cotton seed
206
192
             4.
dhupa
351
190
              5.
groundnut
196
193
             6.
karanja
207
180
             7.
kussum
330
225
             8.
lineseed
70.5
192
             9.
mohua
276
192
          10.
muttontallow
331
195
          11.  
mustard
87
174
          12.      
neem
260
198
          13.     
Nahor
198.4
202
          14.      
Palm oil
294
200
          15.      
Palm fatty
313
250
          16.      
rosin
316.4
170
          17.     
ricebran
125.4
180
          18.     
ratnajyati
281
192
          19.     
soyabeen
133
192
          20.     
kundi
227
198
2    21.         
tungseed
70
192.3


SAHBAWN SIAM DAWNA BAWLHLO NGAI ZAT CHHUT CHHUAH DAN:

Sahbawn siam nana oil kan hmantur te kha an hardness number leh saponification value te kan hriat a ngai a. Tichuan hardness number atanga chhutin kan oil hman tur kha a percent kan la anga, chumi percent kan lak leh a hardness number kha kan puntir anga. Chumi kan puntir chhuak chu kan belh khawm ang a, chumi chu 263 a ni tur a ni (hei hi washing soap ah chauh hman tur a ni).

Entirnan:

(oil names)         
(hardness number) (x% )

Mutton                  
331×69%       =228.39

Castrol                  
108×24%       =25.92

Ricebran               
125× 7%        = 8.75

TOTAL                       
100%             =263.06

Tichuan a hardness percent ringin hardness number aiah saponification number kan hmang ang a. Tichuan saponification number leh a percent kan puntir leh ang a. Chumi puntir chhuak chu kan belh khawm ang a. Panga in kanpuntir ang a, pasarihin kan sem leh ang. Chumi chhuak unit chu gram a lo ni ang.

(oil names) 
(saponification number)(x%)

Mutton                  
331× 69%  =134.55

Castrol                   
180×24%   =43.2

Ricebran                
180×7%     =12.6

TOTAL       =190.35

Gram ah chantirin, 

190.35×5/ 7 = 135gram

Oil tina (x%) kan neih zat theuh atang khan kan sahbawn siam duh zat kan hriatna tur chuan 10 theuhin kan puntir leh ang a, tichuan 1 kg a kan oil hman zat tur kan hre thei ang.

(oil names) (x% × 10)

Mutton  69 × 10 =690
Castol    24 × 10 =240
Ricebran 7 × 10 =70

TOTAL                 =1000gram 
                             =1kg

Tichuan 1kg a kan oil hman tur kan chhut chhuah tawh chuan sahbawn kan chhuan theih zat tur kg in kan puntir anga 1000 in kan sem leh ang a, kan oil hman tur zat chu a kg in a lo chhuak mai ang.
Oil 5kg lo chhuang dawn ila,

(oil names)
(x%×10× 5kg / 1000)

Mutton
69×10×5/1000   =3.45kg

Castrol                 
24×10×5/1000   =1.2kg

Ricebran               
7×10×5/1000     =0.35kg

TOTAL                = 5kg

Caustic soda telh zat tur chhut nan oil tina (x%) kan neih zat theuh leh oil saponification number kan puntir ang a. A belhkhawm zat chu panga in kan puntir leh ang a, pasarihin kan sem leh ang. A chhuak zat unit chu gram a lo ni ang.

(oil names)         
(x%)(saponification number)

Mutton               
69%×331         =228.39

Castrol              
24% ×180        =43.2

Ricebran             
7% ×180          =12.6

TOTAL             =284.16

Gram ah kan chantir leh ang,

284.16 × 5 / 7  =202.97gram

Oil 5 Kg a telh zat tur,

202.97 × 5       =1014gram

Custicsoda a tui pawlh zat tur kan hriat theih nan pathum in kan puntir leh ang.

1014 × 3 =3042gram

Sodium silicate kan telh dawn in kan oil hman zat tur 40% kan telh ang.

5 × 40/100 =2kg

Acid slurry kan telh dawn in kan oil hman zat tur 2% kan telh leh ang.

5 × 2/100 =0.1kg

SAHBAWN CHHUM DAN/SIAM DAN HRANG HRANG TE:

1.COLD PROCESS: Cold process a sahbawn siam tur hian oil emaw fat emaw a rawng nalh deuh thlan ve a ngai a. Oil kha sahbawn siamna bel emaw boiling pan ah kan dah ang a. Caustic lye nen kan chawhpawlh ang a, a chawhpswlh that hnuah mould ah kan dah leh ang a. A khal hnuah kan cut thei tawh ang.

2.SEMI-BOILING PROCESS: Semi-Boiling Process hi Full-Boiling Process te aiin a awlsam em em a. Oil emaw fat emaw kan duh zat kan chutchuak ang a. Bukna hmangin dik takin kan buk chhuak ang a. Chu chu a chhuanna belah kan dah ang. Oil sakhat kan dah hmasa ber ang a kan chhuan tui hnuah oil dang kan telh leh ang. Kan oil chhuan chu 60˚C anih hunah caustic lye kan telh leh ang. Caustic lye kan telh dawn hian fimkhur a ngai hle a kan mit tan te a hlauhawm a ni. Caustic lye kan telh zawh hunah uluk takin kan chawhpawlh ang a. 
A in chawhpwlh that hunah heng hmang te hian kan test thei ang: 

(a)Kan sahbawn siam chu chemte/hmawlh hmangin kan zuk thai vak ang a, sahbawn chu a fan chhuah a ribbon ang a nih chuan a tha ani. 

(b)Oil chhuan khang kha a in ang khat vek tur a ni a. I kut zungtangin pir la i kutah zuk chawhpawlh la tha taka a ro theih chuan a insiam tha a ni. Adawtah sodium silicate kan telh ang a, acid slurry kan telh leh ang a. Colour leh perfume te kan telh leh ang.Tha taka kan chawhpawlh hnuah mould ah kan ruak chhuak leh ang a, chu chu ni hnih thum hnuah kan cut ang a; stamp leh a tuam te nen kan ti thei tawh ang. Full-Boiling Process leh Mixed Process te pawh ala awm a. Hemi dan hi washing soap ah chuan an hman pui ber ani.

A that bikna te: 

(a)A hmanrua angai tlem. 

(b)Thawktu a duh tlem a, thing 
pawh a hek lo bawk. 
FRAMING AND MOULDING:
Sahbawn chu a lo daiha a lo khang theih nan mould ah kan dah ang a. Chu chu ni hnih atanga ni li hnuah lak chhuah tur a ni. A awmna boruak a zirin a khang harin a khang hma thin. Mould chu kuang kil awmze nei a thir emaw thing emaw hmanga a sir hawn theiha siam tur a ni. Sahbawn lak chhuah awlsam nan.
CUTTING:
Mould atanga kan lak chhuah hunah kan Dics milin wire a vawnna pahnih awm hmangin kan cut bung phawt anga, chu mi hnuah cutting machine ah kan disc mil leh a size tur angin kan cut te leh ang.
STAMPING LEH WRAPPING:
A tawk tura sahbawn cut sa kha stamping machine ah kan dah anga. A disc ah sahbawn a kai loh nan brush in tui emaw oil emaw a khat tawk in kan hnawih reng tur a ni. Kan sahbawn stamp chu vawi khat atanga vawi thum thleng kan stamp nawn tur a ni. Kan stamp nawn hian sahbawn a hlawm muk in sahbawn a ti mam nalh a ni. Kan sahbawn stamp chu a ro that hunah a tuamna tur (wrapping paper) in uluk takin kan tuam tawh ang.

(Source:2nd Batch,
NEO Soap Making 
Trade 2006,
Multi Displinary 
Training Centre, 
Zemabawk, Aizawl, 
Mizoram)

Popular posts from this blog

CANCER VANGIN AN THI NGAI TAWH LO!

Dr. Gupta chuan tihian HRISELNA LAMTLUANG a a sawi dan chuan, " Mimal tin hian mahni ţheuh hi inngaihsak ni ila chu, CANCER hripui vangin kan thi ngai miah dawn lo a lo ni. Cancer natna veite chuan hetiang hian mahnia inenkawl mai tur a ni. Pakhatna ; Chini (sugar) ei/ tep miah loh tur! Chini i ei loh chuan i taksaa Cancer Cell hi an mahniin an thi mai dawn a ni. Pahnihna ; Ei leh in i ei hmain tui lum no-1 leh ser thur tui (limbu/lemon) hneh taka chawh (blend) chu thla 1-3 thleng in ziah tur a ni. Maryland College of Medicine Research -in a sawi danin "Hetianga tuktin an tih chuan Cancer cell hem ro-na (Chemotherapy) aiin a let 1000 chuangin a tha zawk a ni.".  Pathumna ; Sahriak hlang (Organic Coconut Oil) fian -3 zelin zingah leh tlaiah in ziah la tichuan Cancer Cell te chu anmah niin an bo vek mai dawn a ni.  He treatment pahnihte hi Chini (sugar) i ei/in tawh loh hnu-a i zawm tur chu a ni.  Therapy i tih reng chuan Cancer cell khan nangmah leh i taksaah hnehna a cha...

LALPA TAWNGTAINA (The Lord's Prayer)

 LALPA TAWNGTAINA (THE LORD'S PRAYER)                            _Tluangtea Fanai Tun hnai mai atang khan kan Pathian biak inkhawmnaah LALPA TAWNGTAINA(the Lord's prayer) kan sawi rual hian 'ROPUI TE' ti kan awm ta teuh mai. Mithiam zawk leh Kohhrana kan puipa te leh kan mi ngaihsan em em te pawhin 'ROPUI TE' an ti fo ta mai hi a mak khawp mai. Mi inti tunlai mi deuh Mizotawng pawh intih engemaw tum vang a a dik lo a hmang lui ngam ho thil tih chhuah niin a lang. Mahni hnam tawng pawh ngai pawimawh lo leh a hlutna leh a tulna pawh hre thiam lo hoin LALPA TAWNGTAINA (the Lord's prayer) thleng thlenga Mizotawng an ti bawrh bang duh ta mai hi a pawi takzet a ni. Kohhranah leh khawtlangah pawh a lang sar sar an ni bawk si a.     LALPA TAWNGTAINA (the Lord's prayer) ah hian 'ROPUI TE' tih tur a ni reng em. A English Bible ah chuan 'GLORY' tih atanga lehlin a ni a. J.F Laldailova English-Lushai dictionary ah ...

'B'pu 'C'pu/Hepatitis Damdawi Tha

  Siam dan awlsam bawk si, tha bawk si chu lo hmelhriat ve ta che. Mamawh hun ka la neilo ang tih tuman ka sawi lawk thei lo chuvangin lo Save/Note tha rawh aw” duhsakna nen: Siam dan leh ei dan turte Purunsen pumkhat a hawng paih la,hmunli velah zaiphel rawh chutah chuan chini chaweina fian(table spoon) khat pawlh rawh. Chu chu vawikhat ei a eizawh vek tur. Chutiang chuan, nikhatah vawi 3 siama vawi 3 ei tur. Thlakhat chhûng regular taka i ei chuan i dampui ngei ka beisei. A ho itih chuan ei lo mai la, idampui lo anga ni mai hehe. Duhsakna avangin ka rawn ziak thina thenkhat chuan a ho mai mai min lo tihsak thin a post tu tan a nuam lo thin khawp mai. Heng hi ka phuahchawp a ni lo a, a dampui tawhtu te sawi ngei ka rawn Translated a ni e. (C.P from Tluanga Hualngo)